Czerwień niebieskiego Jeruzalem. O sztuce, wierze i ewangelizacji

Dlaczego sztuka przeszła z sanktuariów do galerii? Jaka jest jej droga pojednania z wiarą? Czy pustka nowoczesnych kościołów przeszkadza im być ikonami Kościoła? Jakie wyzwania stają dzisiaj przed sztuką liturgiczną? Jaka więź istnieje pomiędzy życiem w Duchu, życiem liturgicznym, a językiem artystycznym? Czy jedyną drogą powrotu sztuki sakralnej na Zachodzie jest spotkanie ze Wschodem? Na te i inne pytania odpowiada Marko I. Rupnik w rozmowie z Natašą Govekar. Przekonuje, że w czasach, kiedy chrześcijaństwo Europy zdaje się przeżywać kryzys, a Kościół poszukuje nowych form ewangelizacji, dobrze pojęta sztuka sakralna może stać się wyjątkową przestrzenią doświadczania Boga i spotkania z człowiekiem. Sztuka Rupnika określana jest przez krytyków jako „teologia chrześcijańska w bizantyjskich formach”. Proponowana przez niego ikonografia, która wypełniła przestrzeń architektoniczną wielu świątyń, pokazuje mowę obrazów zrozumiałą nie tylko na Wschodzie, lecz również na Zachodzie. Można więc powiedzieć, że to swoista sztuka ekumeniczna, która posługuje się językiem rozumianym przez wszystkich wierzących w Chrystusa, bez względu na przynależność konfesyjną.

„Ponieważ sztuka związana jest z pięknem, a piękno stanowi treść prawdy, to w sposób konieczny sztuka wiąże się z Prawdą. Prawda żyje i nie zawodzi. Sztuka czerpie zatem z tego, co trwa, co nie zanika, co ma zwartą treść, co jest Prawdą. Sztuka uczestniczy w misterium nasiąkniętym życiem, życiem niosącym nadzieję, życiem, które oświeca... Sztuka właśnie dlatego, że czerpie z życia prawdziwego, z życia tego, co dobre, nadając mu treść, to jest dając wyraz tej treści, staje się nośnikiem przekazu, który angażuje, dotyka życia człowieka”.
[fragment książki]

Marko I. Rupnik – słoweński jezuita, artysta, teolog, kierownik duchowy. Studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Rzymie i teologię w Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim. Jest dyrektorem Centrum Studiów i Badań „Ezio Aletti”– ośrodka badania relacji kulturalnych i religijnych między Wschodem i Zachodem Europy oraz Atelier Sztuki Centrum Aletti, które zajmuje się sztuką liturgiczną. Razem z artystami tworzącymi zespół Centrum Aletti wykonał mozaiki w wielu miejscach w Europie, Ameryce i na Bliskim Wschodzie. Jest też wykładowcą na papieskich uczelniach w Rzymie, konsultorem Papieskiej Rady ds. Kultury, Papieskiej Rady ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji, Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów i Kongregacji ds. Duchowieństwa.

Nataša Govekar - pochodzi ze Słowenii, studiowała teologię i język słoweński na Uniwersytecie w Lubljanie, uzyskała doktorat w Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim. Jest członkiem zespołu Centrum Aletti w Rzymie, gdzie zajmuje się teologią obrazów oraz Wydawnictwem Lipa. W 2016 roku papież Franciszek mianował ją dyrektorem departamentu teologiczno-duszpasterskiego w watykańskim Sekretariacie ds. Komunikacji.